Steeds meer gemeenten, woningbouwverenigingen en andere organisaties vragen je om te bewijzen dat je mantelzorger bent. Ze gebruiken hiervoor vaak de term 'mantelzorgverklaring'. Maar wat is een mantelzorgverklaring precies?
Er bestaat geen vaste mantelzorgverklaring
Het is belangrijk om te weten dat er geen algemene mantelzorgverklaring bestaat. Er is geen speciaal loket of organisatie waar je zo'n verklaring kan aanvragen. Ook staat er nergens precies wat er in een mantelzorgverklaring moet staan.
Wat wordt er meestal bedoeld?
Met een mantelzorgverklaring bedoelen ze vaak: een 'bewijs' dat je mantelzorger bent voor een familielid, vriend, kennis of buur die hulp nodig heeft vanwege ziekte, beperking of ouderdom. Naast informatie over je mantelzorgtaken, hebben organisaties vaak nog meer specifieke informatie nodig. Dit hangt af van de voorziening waarvoor de mantelzorgverklaring wordt gevraagd.
Waarvoor heb je een mantelzorgverklaring nodig?
Verschillende organisaties kunnen om een mantelzorgverklaring vragen. Hieronder staan een paar voorbeelden:
- De gemeente vraagt ernaar bij een aanvraag voor een parkeervergunning voor mantelzorgers.
- De woningbouwvereniging wil een mantelzorgverklaring zien als je medehuurder wilt worden of voorrang wilt voor een sociale huurwoning.
- De gemeente heeft de verklaring nodig als je een mantelzorgwoning wilt realiseren.
- Gemeente of UWV vragen ernaar als je vrijstelling van de sollicitatieplicht voor een WW- of bijstandsuitkering aanvraagt vanwege mantelzorg.
- De gemeente vraagt om de mantelzorgverklaring bij je aanvraag voor een mantelzorgwaardering (financiële vergoeding).
- Scholen kunnen de verklaring vragen als je vanwege mantelzorg herkansingen of uitstel voor examens wilt.
Huisartsen geven geen mantelzorgverklaring meer
Organisaties vragen vaak dat een mantelzorgverklaring wordt afgegeven door een huisarts. Maar huisartsen geven sinds 2020 geen verklaringen meer af over hun eigen patiënten.
Richtlijn van de KNMG
De KNMG is de beroepsvereniging van artsen. Zij hebben een richtlijn opgesteld waarin staat dat een medische verklaring, zoals een mantelzorgverklaring, alleen mag worden afgegeven door een onafhankelijke arts. Niet door de eigen behandelende (huis)arts van iemand.
Advies van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) adviseert gemeenten om alternatieven te zoeken voor een verklaring van de huisarts. Bijvoorbeeld door artsen van de GGD of onafhankelijke keuringsartsen in te zetten voor een bewijs van mantelzorg.
In de praktijk
Ondanks de richtlijn en het advies, vragen gemeenten, woningbouwverenigingen en andere instanties toch vaak om een mantelzorgverklaring van de huisarts. Maar de (huis)arts geeft deze niet meer af. Hierdoor kan het soms lastig zijn om de juiste verklaring te krijgen.
Tips van de KNMG (beroepsvereniging van artsen)
Hier zijn enkele alternatieven die de KNMG voorstelt als je gevraagd wordt om aan te tonen dat je mantelzorger bent:
- Eigen verklaring
Je kan zelf een verklaring opstellen over de mantelzorgsituatie en de gezondheidstoestand van degene die mantelzorg nodig heeft. Beschrijf welke zorgtaken je verricht en hoeveel uur per week je hieraan besteedt, zoals koken, boodschappen, schoonmaken en vervoer. Hiervoor kan je het Inventarisatieformulier mantelzorgtaken van de MantelzorgNL gebruiken.
- Afschrift medisch dossier
Vraag de huisarts om een afschrift van het medisch dossier van je naaste. Hierin staan belangrijke feiten over diens gezondheidstoestand en soms ook over jullie mantelzorgsituatie, zoals uitslag van testen, gezichtsvermogen etc. En mogelijk het feit dat diegene mantelzorg ontvangt en wie de mantelzorger is.
- Andere arts
Neem contact op met een arts waarbij je geen patiënt bent. Deze arts kan, met toestemming van je naaste, feitelijke informatie over diens gezondheidstoestand opvragen bij de behandelend arts. De arts kan deze informatie dan meenemen in de beoordeling.
- Doorverwijzing onafhankelijke arts
Vraag de instantie die de mantelzorgverklaring vraagt om een onafhankelijke arts in te zetten. Verwijs hierbij naar de informatie van de VNG-website. Let op: hieraan kunnen kosten verbonden zijn. Maak afspraken over wie deze kosten betaalt.
Tips van MantelzorgNL
- Als je bekend bent bij het lokale Steunpunt Mantelzorg, kan je vragen of zij een schriftelijke verklaring willen afgeven waarin staat dat je mantelzorger bent en/of dat je naaste intensieve mantelzorg nodig heeft.
- Krijgt degene voor wie je zorgt professionele zorg die vergoed wordt door de gemeente, zorgverzekeraar of zorgkantoor? Dan is er vaak bij de start een indicatie afgegeven voor de Wmo, Jeugdwet, Wlz of Zvw. Een kopie van deze indicatie kan soms als bewijs van mantelzorg dienen.
- Heb je een mantelzorgwaardering gekregen van de gemeente? De brief waarin staat dat je deze krijgt of kunt ophalen, wordt soms ook als bewijs van mantelzorg gezien.
