Er overlijden jaarlijks meer vrouwen aan hart- en vaatziekten dan aan borstkanker. Hart- en vaatziekten zijn bij vrouwen wereldwijd doodsoorzaak nummer 1. Er overlijden zelfs meer vrouwen aan dan mannen.

Wat veel mensen niet weten, maar waar gelukkig steeds meer aandacht voor komt, is dat de symptomen bij vrouwen anders kunnen zijn dan bij mannen. Dit verschil heeft lange tijd weinig aandacht gekregen, maar dat verandert nu. Wat zijn dan die andere symptomen die vrouwen kunnen ervaren. Waarom zijn deze verschillen er en wat kunnen vrouwen doen om alert te blijven?

De symptomen bij vrouwen versus mannen

Bij mannen zijn de typische symptomen van een hartinfarct vaak duidelijk: een drukkende pijn op de borst, uitstralende pijn naar de linkerarm, zweten en kortademigheid. Bij vrouwen kunnen de signalen veel subtieler en minder herkenbaar zijn. Veelvoorkomende symptomen bij vrouwen zijn:

• Pijn in de bovenrug, kaak of nek: Dit wordt vaak niet in verband gebracht met het hart.
• Extreme vermoeidheid: Dit kan soms dagen of weken voor een hartinfarct optreden.
• Misselijkheid of braken: In plaats van pijn op de borst voelen vrouwen zich eerder 'niet lekker' of hebben ze maagklachten.
• Kortademigheid: Vaak zonder duidelijke inspanning.
• Druk of ongemak op de borst: Maar dit voelt minder intens aan dan bij mannen.

Omdat deze symptomen vaag zijn, worden ze vaak niet als alarmsignaal herkend. Daarom bestaat de kans op vertraging in de diagnose en behandeling.

Waarom zijn de symptomen anders bij vrouwen?

De verschillen in symptomen hebben te maken met biologische en hormonale factoren. Bij vrouwen ontwikkelen hart- en vaatziekten zich vaak anders. Bijvoorbeeld:

1. Fijner netwerk van bloedvaten: Vrouwen hebben over het algemeen kleinere en fijnere bloedvaten dan mannen. Dit betekent dat verstoppingen zich anders ontwikkelen en symptomen subtieler kunnen zijn.

2. Hormonen: Het hormoon oestrogeen speelt een belangrijke rol in de gezondheid van de bloedvaten. Na de overgang daalt het oestrogeenniveau, waardoor vrouwen kwetsbaarder worden voor hart- en vaatziekten.

3. Ontstekingen: Vrouwen hebben vaker last van microvasculaire aandoeningen (problemen met de kleine bloedvaten), wat kan leiden tot andere soorten pijn en ongemak.

Waarom is er nu pas meer aandacht voor dit verschil?

Lang werd gedacht dat hart- en vaatziekten bij mannen en vrouwen hetzelfde verliepen. Dit kwam omdat het meeste medische onderzoek zich richtte op mannen. Klinische studies werden vooral uitgevoerd bij mannen, en de symptomen die zij ervoeren, werden de standaard. Pas de laatste decennia is er meer aandacht voor het feit dat vrouwen anders reageren op ziektes en behandelingen. De medische wereld begint nu in te zien dat een "one size fits all"-benadering niet werkt. Onderzoek naar vrouwen en hart- en vaatziekten is echter nog relatief nieuw, waardoor er nog veel te ontdekken valt.

Wat kun je zelf doen als vrouw?

Omdat de symptomen bij vrouwen minder herkenbaar zijn, is het belangrijk dat je als vrouw goed op je lichaam let en jezelf serieus neemt. Hier zijn enkele tips:

1. Ken je risicofactoren
Risicofactoren zoals hoge bloeddruk, diabetes, hoog cholesterol, overgewicht en roken verhogen de kans op hart- en vaatziekten. Zorg voor regelmatige controle bij de huisarts.

2. Luister naar je lichaam
Neem klachten zoals ongewone vermoeidheid, kortademigheid of druk op de borst serieus, ook als ze niet lijken op de klassieke symptomen. Ga bij twijfel naar een arts.

3. Gezonde leefstijl
Eet gezond, beweeg regelmatig en zorg voor voldoende ontspanning. Dit vermindert niet alleen je risico op hart- en vaatziekten, maar houdt je algehele gezondheid op peil.

4. Blijf op de hoogte
Volg informatie over vrouwen en hart- en vaatziekten. Kennis kan je helpen om sneller actie te ondernemen als dat nodig is. In het maartnummer 2025 van ons Vierstroom Magazine Vierstroom 01 - 2025, staat een uitgebreid interview met Mirjam Kaijer, expert op dit gebied. Zij heeft het ook over de laatste ontwikkelingen. Lees hier meer over in het artikel 'Eva is geen Adam' in het Vierstroom Magazine Lente 2025.

Hart- en vaatziekten bij vrouwen verdienen meer aandacht. De symptomen zijn vaak subtiel en verschillen van de klassieke klachten die mannen ervaren. Dit verschil wordt veroorzaakt door biologische factoren en heeft lang onderbelicht onderzoek gehad. Gelukkig groeit de aandacht voor dit onderwerp, en kunnen vrouwen zelf al veel doen door alert te zijn en een gezonde leefstijl aan te houden. Wees niet bang om hulp te vragen bij ongewone klachten - het kan je leven redden.

De medische wetenschap heeft zich eeuwenlang gericht op onderzoek naar de man, terwijl vrouwen bij bepaalde ziektes heel andere symptomen vertonen. Een groot probleem, want hierdoor wordt de juiste diagnose bij vrouwen niet altijd gesteld. Wil je weten hoe anders ziek het vrouwenlichaam wordt? Kijk dan op voicesforwomen.nl/webinars.