Hoe rituelen je helpen bij rouw Rituelen kunnen mensen in rouw helpen controle en troost terug te vinden. Wat voor herdenkingsrituelen zijn er en wat is hun kracht? ‘Een brandende kaars doorgeven, samen de kist sluiten: zulke rituelen kunnen helpen bij het omgaan met pijn en rouw als je een dierbare verliest. Toen mijn tante overleed, stond er een kandelaar met zeven armen voor in de aula’, vertelt Astrid (47) uit Utrecht. ’Zeven nabestaanden, onder wie ikzelf, staken om de beurt een kaars van de kandelaar aan. Daarbij vertelden we iets over een aspect van haar leven. Het was een kleine ceremonie maar heel mooi en symbolisch.’ Klein beetje makkelijker Zo’n handeling of ceremonie heet een ritueel. Rituelen kunnen het afscheid bij een overlijden een klein beetje makkelijker maken. Ze helpen om iets met het verlies te ‘doen’. Ze geven de kans om stil te staan bij het leven van de overledene en bieden troost aan wie achterblijft. Tijdens herdenkingsdiensten, wakes en begrafenissen komen familie en vrienden samen om hun steun en liefde te tonen. Door dit samen te delen en rituelen toe te passen, versterkt dat de band tussen de aanwezigen en geeft het steun tijdens het rouwproces. ‘Het aansteken van de kaarsen werkte kalmerend’, zegt Astrid. ‘Alsof ik een gevoel van ritme en voorspelbaarheid kreeg in een verdrietige tijd.’ Gevoel van controle Een herdenkings- of rouwritueel haalt het verlies uit de onzichtbaarheid. En dat helpt om een overleden dierbare op een andere manier ‘bij je’ te houden. omdat het de overledene én het verdriet bestaansrecht geeft. Bij een verlies voelen we ons stuurloos. Er is iets gebeurd dat we niet wilden, waar we geen invloed op hadden. Rituelen geven ons deels dat gevoel van controle terug, omdat we iets doen met ons verlies. Onderzoek van de Amerikaanse universiteit Harvard laat zelfs zien dat (zelfverzonnen) rituelen ervoor zorgen dat nabestaanden zich minder hulpeloos voelen. Men ervaart minder intense rouw, omdat er meer grip is. En als men zo’n 14 P S Y C H E
RkJQdWJsaXNoZXIy NTc0OTk=